Towarzystwo Przyjaciół Skawiny

Wraz nastaniem tegorocznej wiosny, wspólnie ze Środowiskowym Domem Samopomocy oraz Skawińskim Centrum Wolontariatu, Towarzystwo Przyjaciół Skawiny przystąpiło do realizacji projektu pn. „NIE WYRZUCAJ – WYKORZYSTAJ”. Głównym celem tego przedsięwzięcia było kształtowanie postaw zgodnych z etyką ekologiczną i zasadą ZERO WASTE poprzez wykonanie 15 domków dla owadów oraz ich przekazanie reprezentantom małopolskich środowiskowych domów samopomocy uczestniczącym w Małopolskim Konkursie Artystyczny im. Marii Grucy. Projekt zaplanowany został w taki sposób aby służył nie tylko pogłębianiu wiedzy, ale i pobudzaniu aktywności uczestników, ich twórczego myślenia, współdziałania w zespole. Materiały konieczne do realizacji zadania w całości pochodziły ze źródeł odnawialnych lub recyklingu. Działania podejmowane w trakcie realizacji były również elementem uatrakcyjniającym program realizowany w trakcie zajęć rozwijających kreatywność, komunikowanie się oraz funkcjonowanie osobiste i społeczne uczestników Środowiskowego Domu Samopomocy w Skawinie.

Wartością dodaną projektu stanowił fakt, iż w jego realizacje włączone zostały osoby niepełnosprawne. Jak wynika z obserwacji kadry Środowiskowego Domu Samopomocy w Skawinie, dla osób z niepełnosprawnością, aktywne działanie w obszarze ekologii zgodnie z zasadą ZERO WASTE – nie tylko poszerzyło zakres wiedzy teoretycznej i praktycznej, ale również pozwoliło uczestnikom na zamanifestowanie własnego istnienia w tak ważnym procesie, jakim jest szeroko pojęta ekologia.

Dlaczego domki dla owadów? Ponieważ, jak wynika ze Specjalnego Sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, w minionych dziesięcioleciach drastycznie zmniejszyła się zarówno liczebność, jak i różnorodność gatunków dzikich owadów zapylających w UE. W globalnej ocenie stanu owadów zapylających z 2016 r. stwierdzono, że liczebność dzikich owadów zapylających gwałtownie się zmniejsza pod wpływem działalności ludzkiej stanowiącej dla nich coraz większe zagrożenie, w tym pod wpływem zmiany klimatu. Sprawozdanie z oceny stanu owadów na świecie z 2019 r. potwierdziło tendencję spadkową, jeżeli chodzi o liczebność owadów w ogóle, oraz fakt, że zagrożonych wyginięciem jest ponad 40% gatunków owadów. W 2020 r. Światowe Forum Ekonomiczne uznało utratę różnorodności biologicznej za jedno z pięciu długoterminowych globalnych zagrożeń. Stwierdzono, że spadek liczby owadów zapylających spowoduje odejście od upraw bogatych w substancje odżywcze (owoce, warzywa i orzechy – z których wszystkie wymagają zapylenia przez owady zapylające) na rzecz ubogich w substancje odżywcze, wysokokalorycznych upraw podstawowych (na przykład ryżu, kukurydzy, pszenicy, soi i ziemniaków). Główne przyczyny tego spadku to między innymi utrata siedlisk w następstwie przechodzenia na rolnictwo intensywne, a także wykorzystanie pestycydów i nawozów. Obecnie poziom chemizacji rolnictwa jest tak wysoki, że wiele pożytecznych gatunków ma trudności z przetrwaniem. Jednocześnie sami wybieramy czasem pestycydy po to, aby walczyć ze szkodnikami w naszych ogrodach. Globalnie zdajemy sobie sprawę, że to nie ma sensu, ale jaka jest alternatywa? Wyborem jest właśnie wspomaganie pożytecznych owadów. Między innymi chodzi o ściągnięcie do ogrodu dzikich pszczół lub trzmieli, które zapylają kwiaty. Innymi cennymi gatunkami są biedronki i złotooki, które zjadają mszyce. Łowiki z kolei polują na muchówki i chrząszcze. Podsumowując, wszyscy musimy sobie odpowiedzieć na pytanie: czy w dzisiejszej dobie projekt taki jak ten jest możliwością czy koniecznością? Ziemia potrzebuje nas tu i teraz.

Projekt współfinansowany ze środków Gminy Skawina w ramach zadania publicznego ”ekologia i ochrona zwierząt oraz ochrona dziedzictwa przyrodniczego”.