Towarzystwo Przyjaciół Skawiny

W bieżącym roku postanowiliśmy spróbować sił w realizacji zadania publicznego, którego zakres wybiega nieco poza nasze codzienne działania i opracowaliśmy projekt mający na celu promowanie czytelnictwa zarówno wśród mieszkańców Miasta i Gminy Skawina jak i ogółu zainteresowanych na terenie kraju.  Zadanie dla nas nowe, ale jak zawsze mogliśmy liczyć na naszych sprawdzonych partnerów: Miejską Bibliotekę w Skawinie, Fundację Środowiskowy Dom Samopomocy w Skawinie oraz Fundację Skawińskie Centrum Wolontariatu.

Po długich dyskusjach, postanowiliśmy osiągnąć założony cel poprzez: stymulowanie rozwoju zainteresowań czytelniczych, rozbudzanie potrzeby kontaktu z książką, kształtowanie postawy otwartości na to, co nowe, ciekawości świata, odkrywania tego, co nieznane, a narzędziem do realizacji tych zamierzeń stała się książka. Akcja miała za zadanie budowę pozytywnego wizerunku czytania. Sprawienie, by książka nie kojarzyła się z obowiązkową lekturą, lecz z czymś przyjemnym, ze spokojem, z wolnym czasem i rozrywką. Budowanie kultury czytania w świecie zdominowanym przez łatwo dostępne rozrywki dostarczane przez media cyfrowe, w tym różnego rodzaju platformy streamingowe nie jest łatwe. Nowe pokolenia wchodzące w dorosłość zanurzone są w kulturze audiowizualnej i dla wielu z nich analogowe medium, jakim jest książka, wydaje się przeżytkiem. Promując czytelnictwo konkurujemy więc z takimi gigantami jak Netflix, Instagram czy Tik-Tok. Zmagania te są zdecydowanie nierówne, jednak bogactwo kryjące się w literaturze zdecydowanie zasługuje na podejmowanie kolejnych prób.

Dlaczego jednak mówimy: warto czytać!? Czytanie książek poprawia pamięć, koncentrację, rozwija umiejętności poznawcze oraz analityczne, a zatem wpływa korzystnie na logiczne myślenie i rozumowanie. Podczas czytania ćwiczymy mózg, który niczym mięsień atlety staje się coraz silniejszy, sprawniejszy i jest lepiej przygotowany do nauki i pracy. W efekcie potrafimy skupić się na trudnych zagadnieniach, łatwiej chłoniemy wiedzę i rozumiemy otaczający nas świat. Czytanie książek daje nam możliwość lepszego wykorzystywania naszego umysłu i dostępu do pamięci długotrwałej oraz efektywnej pracy z pamięcią krótkotrwałą zwaną operacyjną. Toteż sięgając po lekturę, serwujemy sobie nieoceniony trening wzmacniający funkcje naszego mózgu oraz otrzymujemy wiele innych korzyści. Zdrowie psychiczne również czerpie korzyści z czytania książek. Redukuje ono stres, odpręża, poprawia nastrój i podnosi samoocenę. Czytanie książek może być także formą terapii, która pomaga radzić sobie z trudnymi emocjami i sytuacjami. Jeżeli sięgamy po książkę przed snem, wyciszamy nagromadzone w ciągu dnia emocje, dzięki czemu lepiej wypoczywamy. Niezależnie od tego, czy czytamy powieść dla przyjemności, czy pracę naukową w celu zdobycia wiedzy, przeważnie robimy to w skupieniu i indywidualnie. Nie pozostaje to jednak bez wpływu na nasze relacje z innymi. Zyskujemy mnóstwo tematów do dyskusji z ludźmi, porównujemy różne punkty widzenia i prowadzimy emocjonujące rozmowy. Czytanie książek daje nam także szansę na powiększenie kręgu znajomych i uczy empatii. Łatwiej budujemy relacje oparte na wzajemnym zrozumieniu oraz zainteresowaniach. Kiedy czytamy książkę, tworzymy w naszej głowie świat przedstawiony przez autora. Nie ograniczają nas wizje innych, co ma miejsce na przykład, gdy oglądamy film. Na podstawie treści sami kreujemy to, jak wyglądają miejsca, bohaterowie, jak brzmią głosy, a nawet, jakie czujemy zapachy. Nasza wyobraźnia pracuje podczas czytania książki, a my stajemy się coraz bardziej kreatywni również w życiu codziennym. Łatwiej wpadamy na nowe pomysły, rozwiązujemy problemy i lepiej wyrażamy siebie. Czytanie inspiruje nas także do tworzenia własnych oryginalnych prac oraz rozwija wrażliwość artystyczną.

Dlaczego więc wyniki raportów Biblioteki Narodowej o stanie czytelnictwa w Polsce pokazują, że jedynie 38% dorosłych mieszkańców naszego kraju czyta co najmniej 1 książkę w ciągu roku? Jednym z najważniejszych wyzwań jest promowanie i budowanie kultury czytania wśród dzieci i młodzieży. Jak wykazują raporty Biblioteki Narodowej osoby, które chętnie czytają w młodym wieku, sięgają po książki również w dorosłym życiu. Dlatego też warto podejmować jak najwięcej działań na rzecz młodszych grup wiekowych. Szczególnie ważna jest tutaj rola bibliotek, które w ostatnich latach przyciągają nie tylko czytelników, ale również integrują i angażują członków lokalnych społeczności wokół różnych inicjatyw. Bibliotekarki i bibliotekarze będący w bliskiej relacji z mieszkańcami mogą krok po kroku odbudowywać kulturę czytania i odkrywać przed nimi świat książki. Nie zmuszajmy, lecz motywujmy.

Beneficjentami bezpośrednimi projektu było trzydzieści osób – podopiecznych Środowiskowego Domu Samopomocy w Skawinie.. To właśnie oni, ludzie z potężnym bagażem doświadczeń, stali się głównymi ambasadorami akcji promującej czytelnictwo. Cel główny projektu realizowany był dwutorowo:

– poprzez wykonanie 10 zdjęć na terenie Miasta Skawiny, gdzie podopieczni ŚDS w strojach nawiązujących do historii miasta i 660. rocznicy lokacji, wyszli do ogółu zainteresowanych z niejako książką na dłoni.

– poprzez wykonanie przez wolontariuszy SCW oraz podopiecznych ŚDS, 660 zakładek do książek mających za zadanie promować zarówno czytelnictwo jak i 660. rocznicę lokacji miasta Skawina.

Przystępując do tego projektu, mieliśmy mnóstwo wątpliwości. Nie byliśmy pewni czy we właściwy sposób podejmiemy próbę dotarcia do szerokiego grona osób na co dzień nie czytających. Jednakże dziś, mając na uwadze liczne komentarze i głosy docierające do nas od ogółu społeczności wiemy, że pomysł był słuszny i już myślimy nad kontynuacją prac w przyszłym roku.

Projekt realizowany był w partnerstwie z: Środowiskowym Domem Samopomocy w Skawinie, Miejską Biblioteką Publiczną w Skawinie oraz Fundacją Skawińskie Centrum Wolontariatu i uzyskał dotację w ramach konkursu:„Podtrzymywanie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości, rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej” oraz „Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego” w 2024 r. ogłoszonym przez: Urząd Miasta i Gminy w Skawinie – Wydział Promocji, Sportu i Współpracy.